Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, fiyatlarla çaba etmenin tek yolunun perakende yasası olduğunu söyleyerek, “Fiyatların kimler tarafından yükseldiğini, esnafın bu mevzudaki mağduriyetini ve birçoğunun kapanmasına karşın yeniden devletine, milletine bağlı kalmak suretiyle mahallelerin, bulunduğu semtin, caddenin en büyük etkeni yeniden esnaf sanatkarı oldu” dedi.
TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, bir dizi ziyaretlerde bulunmak üzere Bilecik’e geldi. Bilecik Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’ni ziyaret eden Palandöken, Lider Halit Gölcan ve idare heyeti üyeleri ile bir ortaya geldi.
Burada basın mensuplarına açıklama yapan Palandöken, “Herkes Cumhurbaşkanından fiyatların düşmesinden de müştekiler, düşmemesinden de. Düşmesi için elinden gelen gayretleri gösteriyorlar ancak söylediğim üzere lakin bu yasal teminatla olur. Yasal teminatın çalışması için de piyasada rekabetin oluşması sağlanır. 10 bin kişinin paylaşacağı yük tahminen grama bile denk gelmeyecek lakin bir kişi olduğu vakit 10 bin kişinin kaldıracağı yükü kaldıramayacak bir sistem olacak. Natürel düzgün niyetli olarak da biliyorsunuz bir tarafımız savaş, bir tarafımız pandemi, esnaf bu ortada en küçük halka. Bugün tahminen ihracatta kıymetli noktalara gelebiliyoruz ancak yaşayış prestiji ile onlara yan sanayi dediğimiz üretimi yapamadık. Türkiye’de 2 buçuk milyon iş yeri, 2 milyona yakın esnaf, zira birden fazla iş yapan da var. Bir taraftan beyaz eşya satıyor, başka taraftan büfesi var. Biz diyoruz ki elimizi taşın altına koyuyoruz, siz de koyun; bu perakende yasasını çıkarın. Rekabet ögesi değiştiği vakit fiyatlar düşer. Dünyada da esasen fiyatların dengelenmesinin tek istikameti bu. İkincisi de sistemli ticaret olması” dedi.
“Yerel esnafın burada gayret etmesi son derece zor”
Palandöken, “Türkiye’nin yaşadığı ıstırap yalnızca bu bölgelerde değil, doğusuyla batısıyla, Ege’siyle, Karadeniz’iyle, Akdeniz’iyle bütün bölgelerde. Maalesef bu pandemi bütün dünyayı saran ekonomik düşünce nedeniyle hem ülkemizdeki fiyatların yükselmesi, münasebetiyle esnafların mağdur olmasına neden olan bildiğiniz üzere en çok bizim saklı maliyetlerimiz elektrik, doğalgaz ve petrol. Bunu çeşitlendirebiliriz; akaryakıttır, mazottur, LPG’dir, en çok sürücü odasının meşakkatlerinden bir tanesi. Taşıyıcı esnafı, kamyoncu esnafı, nalburun yüksek oluşundan maliyetleri aksayan fiyatlar vatandaşın da en bolluk olduğu devir dediğimiz temmuz, ağustos aylarında bile fiyatların sahiden çok yüksek oluşu vatandaşları, esnafı çok etkiliyor. Haksız rekabet alabildiğine gidiyor. Mahallî esnafın burada uğraş etmesi son derece sıkıntı. Hasebiyle sermaye sahipleri artık endüstriye yatırım değil, buradaki klasik dokuyu bozacak biçimde ticareti yürütmeye uğraş ediyorlar. Artık sokaklarda esnaf yerine ulusal marketlerin dolaştığı, münasebetiyle ticaretin değişmesiyle de buradaki esnafın büyüyüp endüstrici, tüccar olma talihinin elinden alındığı bir devirdeyiz. Olağan yıllardır perakende yasası ile uğraşıyoruz” dedi.
“Fiyatlarla gayret etmenin tek yolu perakende yasası”
TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, fiyatlarla çaba etmenin tek yolunun perakende yasası olduğunu söyleyerek, “Fiyatların kimler tarafından yükseldiğini, esnafın bu bahisteki mağduriyetini ve birçoğunun kapanmasına karşın yeniden devletine, milletine bağlı kalmak suretiyle mahallelerin, bulunduğu semtin, caddenin en büyük etkeni yeniden esnaf sanatkârı oldu. Piyasadaki bu fiyat yükselişinin en büyük nedenlerinden bir tanesi bunların alıcıları ve bu ortada devletin de kolluk kuvvetlerine karşın, lokal idarelerin zabıtalarına karşın fiyatlarda bir düşüş sağlanamadı. Bunlarla gayrette onlar da müştekilen rahatsızlar fakat devletin her dükkâna bir tane zabıta koyma talihi yok. Münasebetiyle vatandaşın da denetimli olarak semtindeki esnafı muhafazasının gerekliliğini vurgulamak istiyorum. Herkes kendi işini yapmalı, münasebetiyle esnaf sanatkârı da burada haksız çabayla ilgili şimdiye kadar her yol gündeme getirilip, perakende yasasının meclisten bugüne kadar çıkmaması da bir sorun” tabirlerine yer verdi.
“Bugün BAĞ-KUR’dan emekli olan bir vatandaş 3 bin 500 lirasının çıkmasına sevindi”
Palandöken, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Esnafın toplumsal güvenlikte de bir sorunu var. Kaç gündür lisana getiriyoruz. Esnafsınız, münasebetiyle BAĞ-KUR’lusunuz. En çok hizmeti siz vereceksiniz. 18 saat çalışacaksınız. Sonuç prestijiyle 9 bin iş gününde emekli olacaksınız. Tıpkı formda yanınızda çalışan emekçi kardeşiniz yeni 7 bin günde emekli olacak, siz 9 bin günde emekli olacaksınız. Dünyada görülmeyen bir sistem. Özel sigortalılık hariç. BAĞ-KUR’luluk ne demek; kendi cebinizden parayı vereceksiniz, raftaki eseri satacaksınız ve direksiyonun başında müşteri taşıyacaksınız yahut bir mal, bir şey üreteceksiniz. Demircisiniz, bakırcısınız, hasebiyle üzümü satıp yatırdığınız paranın sonunda da yanınızda çalışan kadar emekli aylığı alamayacaksınız. Toplumsal devlet anlayışı ile bağdaşmıyor. Bugün BAĞ-KUR’dan emekli olan bir vatandaş 3 bin 500 lirasının çıkmasına sevindi. 3 bin 500 lira açlık sonunun altında. Emekli aylığının taban fiyattan aşağı olmaması acizane teklifimiz. Diyoruz ki esnaf insan istihdam eden, münasebetiyle devlete katma bedel üreten, marka oluşturan, en uzun çalışma saati olan insan. Münasebetiyle bunlar tahminen de birkaç gün içinde hallolacak sorunlar. Yani bir torba kanuna ek edilmeli” dedi.
“Haksız rekabet vatandaşı huzursuz ediyor”
Palandöken, esnafın mağduriyetlerinin başında gelen en değerli konunun haksız rekabet olduğunu tabir ederek, “Haksız rekabet vatandaşı huzursuz ediyor. Dünyanın hiçbir yerinde ben bu işi yaparım demeyle olmuyor. Yeni esnafın yetişmesiyle ilgili yeni önlemler alınmalı. Doğal ortadaki bugüne kadar yapılan işlerde devletin dayanakları olmasaydı esnaf bugünkünden çok daha makus duruma düşerdi. Borçların ötelenmesi, işyerlerinde kira dayanağının verilmesi, esnafın cansuyu kredileri dediğimiz ucuz faizli kredilerin verilmesi. Lakin bunlar ne oldu hepsi kümülâtifte üst üste geldi. Beşerler borçlarını yapılandırdılar lakin artık ödeyemez hale geldiler. Bir taraftan kredi borcunuz, öteki taraftan yapılandırma borcunuz, öteki taraftan toplumsal güvenlik prim borçlarınız ve benzer” dedi.
“Bilecik gelişmiş fakat vatandaşın alım gücü yok”
Palandöken, “Bölgeyi daha evvelki ziyaretimden çok daha farklı gördüm. Türkiye’nin parkla yüzü olarak addettiğimiz Bilecik, gelişmiş lakin vatandaşın alım gücü yok. Şu anda çok hareketlilik yok lakin önümüz okul mevsiminin açıldığı, fiyatların en çok düşeceği olacak kabul ettiğimiz temmuz ayında fiyatlar hala astronomik. Sayılar haksız rekabet, başka taraftan münasebetiyle herkesin işini yapması gereken bir yerde her şeyi ben satarım mantığıyla hareket edilmesinin ülkeye, iktisada katkısı yok. Ülkede enflasyonu körükleyen en büyük neden olarak addediyoruz. Bir yandan bunun düzelmesi için de el birliği yapıyoruz” dedi.