Makine İhracatçıları Birliği’nin (MAİB) makine imalat sanayi konsolide datalarına nazaran, Türkiye’nin makine ihracatı yılın 8 ayı sonunda, geçtiğimiz yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 7,3 artarak 16,1 milyar dolar oldu. Bir evvelki ay düşüş yaşanan Almanya’ya gerçekleştirilen makine ihracatının tekrar yükseldiği gözlenirken Ağustos ayı sonunda Almanya ve ABD’ye yapılan toplam makine ihracatı 3 milyar dolara ulaştı. Türkiye’nin makine ihracatında rekor kırmaya devam eden Rusya geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 28,2 artış sağlarken, yıl bitmeden Birleşik Krallık ve Fransa’yı geçerek dördüncülüğe yerleşeceğinin de işaretini verdi.
“Türkiye’nin forvetinde makine bölümü olmalı”
Enerji krizi nedeniyle birçok fabrikanın kapanma noktasına geldiği Avrupa ülkelerinin sınai gereksinimlerinde tedarik merkezi olmaya çalışan Türkiye’nin ihracat stratejisi üzerine değerlendirmelerde bulunan MAİB Lideri Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi: “Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz arzıyla ilgili tutumu giderek katılaşırken, hayatın çabucak her alanında güç darboğazı ile yüz yüze gelen Avrupa ülkelerinin, Türkiye’nin üretim altyapısından ve rekabetçi fiyatlarından yararlanmak istemesi doğal. Ancak bu durumunun âlâ tahlil edilmesi gerekiyor zira güç yalnızca onların değil, tüm dünyanın sorunu ve hiç ucuz değil. Gücün ülkemizde önemli oranlarda sübvanse edilmesinden memnuniyet duyarken, bu durumun ne kadar mühlet daha ve ne kıymetine sürdürülebileceğini göz arkası edemeyiz. Güç bedellerinin gerçek düzeylerine yaklaştığı bir durumda rekabetçi kalamayacak dallardaki dönüşümü hızlandırmak, yatırım gereksinimlerini süratle karşılamak zorundayız.”
Teknoloji düzeyi ya da bilgi bileşeni yüksek dal ve eserlerin, katma pahaları prestijiyle kriz devirlerinde olduğu kadar, olağanlaşma patikalarında da en güçlü araçlar olacağına dikkat çeken Karavelioğlu, “İthalat bağımlılığı en düşük dallarımızdan makine imalatı, gerek OECD’de altıncı sırada yer alan yüzde 76’lık yerlilik oranı ile gerekse düşük güç gereksinimi ve karbon emisyonu sayesinde, Avrupa ülkelerinin savunmada açıklar verdiği bu gayrette Türkiye için forvette en uygun aday olarak öne çıkıyor.” dedi.
“AB’nin mevzuat Tsunamisi sürat kesmiyor”
İhracat için kritik değerde olan AB’nin bundan sonraki ticaret mutabakatlarına iklim, etraf ve personel haklarının korunmasına yönelik kararlar ekleyeceğinin de unutulmaması gerektiğine işaret eden Karavelioğlu şunları belirtti: “Bir yandan imalatın devamlılığını ilgilendiren bahisleri çözümlemek için uğraşırken, AB ile ticaret, işletmelere sürdürülebilirlik konusunda da yeni ödevler getiriyor. Gücümüzün daha büyük kısmını artık bu hususlara ayırmamız lazım. Bugüne kadar sürdürülebilirliğin bilhassa çevresel boyutundaki beklentilere ısrarla dikkat çekmeye çalıştık lakin bu nosyonun toplumsal olarak da sorumluluklar getirdiğinin şuurunda olunmalı. Almanya tarafından global tedarik zincirlerinde insan haklarının korunması hedefiyle hazırlanan Tedarik Zinciri Yasası bunun bir örneği. Bu yasa ihracatçılara, çocuk personelliği üzere hayati alanlarda temel insan hakları standartlarının uygulanması konusunda kıymetli sorumluluklar yüklüyor. Makine bölümümüz, AB sanayii ile entegrasyonda en ileri seviyeye ulaşmış pozisyonuyla, Türkiye’de bu gelişmeye en hazır aktör durumunda. Bizim sektörel kültürümüz, insan onuruna yakışır çalışma konusunda yalnızca ihracatçıları değil, tüm imalatçıları sorumlu tutuyor.”
Avrupa mühendislik sanayisinin, Rusya krizi nedeniyle tavsayacağı umulan dönüşüm eforlarının bütün zahmetlere karşın sürat kesmeden ilerlemesinden müşterilerinin duyduğu tasaları her fırsata lisana getirdiğine dikkat çeken Karavelioğlu şunları söz etti: “Bölgedeki imalatçılar genel imalat dalının karşı karşıya olduğu mevzuat tsunamisi ile baş edebilmek için güçlü mali dayanaklara muhtaçlık duyduğunu söz ediyorlar. Dünyanın en büyük ticaret bölgelerinden AB’de, ihracatın yüzde 70’inin kendi içinde gerçekleşiyor olması hem sorunların yaygınlaşma suratının bir göstergesi hem de Türkiye’nin önündeki potansiyelin büyüklüğünün bir sözü. Dünyada Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına yönelik yatırımların pandemi öncesine nazaran yüzde 20’den fazla arttığı düşünüldüğünde, ülkemizdeki makine teçhizat yatırımlarının sürat kesmeden devamını sağlamanın bizi bu potansiyele biraz daha yaklaştıracağına inanıyorum.”
“Çin hariç makine dış ticaretimiz açık vermiyor!”
TÜİK’in Temmuz datalarına nazaran makine ithalatının başını yeniden kaldırdığına ve yüzde 9 aylık artışla 2,8 milyar doları bulduğuna dikkat çeken Karavelioğlu, “Makine ithalatı son 12 aylık devirde yüzde 6,5 artışla 35,3 milyar dolara yükseldi. Yıl sonunda makine dış ticareti açığımız 10 milyar dolara yakın olacak ve bu fark Çin’le olan makine dış ticaret açığından kaynaklanacak. Bu ülkeyle makine ticaretimiz ne yazık ki tek taraflı sürüyor; Türkiye daima alıyor, hiç satamıyor. Revaçta tabirle, ‘Çin hariç makine dış ticaretimiz açık vermiyor!’ İleri ülkelerin başta makine olmak üzere bütün imalat kesimlerini bilhassa Uzak Doğu’nun haksız rekabetinden korumak üzere ithalat ve kamu alımları mevzuatı içine emekçi haklarını ve sübvansiyonları da soktuğu bir periyotta, önlemleri sıkılaştırmakta geri kalmamız telafisi imkânsız sonuçlar doğurabilir.” halinde konuştu.