Aysel YÜCEL/BRÜKSEL
DÜNYA’ya konuşan DHL yöneticileri, döviz kuru üzere belirsizliklerin Türkiye’ye yönelik kestirim yapmayı zorlaştırdığını vurguluyor.
Alman lojistik devi DHL’in NYU Stern School of Business ile birlikte yayınladığı ve 173 ülkeyi kapsayan rapor, siyaset yapıcılar ve kesim önderleri için değerli içgörüler sağlıyor. Brüksel’de DHL CEO’su John Pearson’ın iştirakiyle gerçekleşen basın toplantısıyla açıklanan raporda, güç krizi üzere son şoklara ve piyasalardaki karamsarlığa karşın global ticaretin dirençli seyrine dikkat çekiliyor.
DHL CEO’su Pearson rapora ait açıklamasında, DHL Ticaret Büyüme Atlası’nın global ticaret ortamındaki değişimleri anlamak ve yönetebilmek ismine başvurulan bir kaynak olmasını amaçladıklarını belirterek şunları söyledi: “Ticaret yüzyıllardır olduğu üzere, refahın en değerli itici güçlerinden biri olmaya devam edecek. DHL, mevcut global iş ortamında müşterilerin tedarik zincirlerini tekrar düzenlemelerine, bu değişiklikleri maliyet ve riskleri hem verimli hem de inançlı halde makul bir teraziye koyarak yapmalarına yardımcı oluyor. Dünyanın öncü lojistik sağlayıcısı olarak volatil piyasa ortamlarında bile istikrarlı ve sağlam hizmetler sunuyor ve tüm lojistik gereksinimlere yönelik tahlil sunuyoruz”.
“Ticarette gerileme olacağı öngörülerinin aksini argüman ediyor”
Dünya genelinde mal ticaretini inceleyen DHL Ticaret Büyüme Atlası, gelişmiş ve gelişmekte olan toplam 173 ülkeyi kapsıyor. Rapor kapsamında incelenen ekonomiler global ticaretin, global GSYH’nin ve dünya nüfusunun yüzde 99’undan fazlasını kapsıyor.
NYU Stern Gelecek İdaresi Merkezi’nde DHL Globalleşme İnisiyatifi Yöneticiliğini yapmakta olan Kıdemli Araştırmacı Steven Altman, “Raporun sonuçları global ticarette dünya genelinde tüm bölgelerdeki hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerde çok büyük ticaret büyümesi fırsatları olduğunu gösteriyor. Ticaret ortamı değişiyor ve yeni zorluklar da beliriyor fakat bu rapor global ticarette önemli bir gerileme olacağı öngörülerinin aksini argüman ediyor” Ülkelerin ve bölgelerin global ticaretteki hisselerini da inceleyen DHL Ticaret Büyüme Atlası’nın en önemli bulguları şöyle:
2021’de mal ticareti pandemi öncesine nazaran %10 yükseldi
■ COVID-19 çoğunluğun düşündüğünün tersine global ticaret için çok büyük bir darbe olmadı. Milletlerarası mal ticareti çok önemli tedarik darboğazları büyümeye ayak bağı olduğu halde pandemi öncesi seviyelerden yüzde 10 yükseldi.
2022 ve 2023’te de son 10 yıla nazaran ölçülü büyüme olacak
■ Ticaret büyümesinin geleceğine ait beklentiler sürpriz formda müspet kalmaya devam ediyor: Ukrayna’daki savaş nedeniyle ticaret büyüme iddiaları düşürüldü. Lakin öngörüler 2022 ve 2023’teki ticaret büyümesinin son yıla nazaran tekrar de hızlanacağına işaret ediyor.
E-ticaretteki büyüme mal ticaretini destekleyecek
■ Pandemi sırasında e-ticaret satışlarında patlama yaşandı ve iddialar sonlar ortası e-ticaret büyümesinin güçlü halde devam edeceği doğrultusunda.
Sahara Altı Afrika’da ticaret büyümesi çok hızlanacak
■ Güneydoğu ve Güney Asya’da ticaret büyümesinin yeni merkezleri beliriyor ve Sahara Altı Afrika’da da ticaret büyümesinin önemli halde hızlanması bekleniyor.
Büyümede Çin’in hissesi %25’ten %13’e düşecek
■ Ticaret büyümesi birçok ülkede yaygın bir biçimde gerçekleşiyor. Çin son yıllarda ticaret büyümesinin yüzde 25’ini oluşturuyordu ve tekrar büyümede en büyük hissenin Çin’den gelmesi bekleniyor lakin Çin’in hissesinin yarı yarıya azalması, yüzde 13’e düşmesi öngörülüyor.
Çin’den farklılaşma furyası Vietnam, Hindistan ve Filipinler’e yarayacak
■ Vietnam, Hindistan ve Filipinler 2026’ya kadar öngörülen ticaret büyümesinde hem sürat hem de ölçek bakımından öne çıkan ekonomiler. Üç iktisadın de birçok şirketin Çin-merkezli üretimi çeşitlendirmek istediği stratejilerinden yarar sağlama potansiyeli var.
Gelişen iktisatların ihracatı daha rekabetçi hale geliyor
■ Gelişmekte olan iktisatların global ticaretteki hissesi 2000-2012 yılları ortasında yüzde 24’ten yüzde 40’a yükseldi – bu artışın yarısı Çin’den geldi. Lakin son 10 yılda gelişen ülkelerin hissesi neredeyse hiç değişmedi. Lakin gelişen ekonomiler global iktisatla ilişkileri, inovasyonları ve öncü şirketleriyle yarışı sürdürüyor. Sofistike imalat eserlerinin kıymetli ihracatçıları haline geliyorlar. Yalnızca düşük maliyetlerle değil, inovasyon ve kaliteyle giderek daha rekabetçi hale geliyorlar.
“Döviz kuru üzere belirsizlikler Türkiye için varsayımları zorlaştırıyor”
DHL raporundaki datalara nazaran Türkiye’nin önümüzdeki devirde ithalat büyümesi birebir süratte sürerken, ihracat büyümesinde bir yavaşlama olacak ve bu durum dış ticaret açığının artacağına işaret ediyor. 2021-2026 yılları için yapılan öngörülerde Türkiye’nin hacim bakımından ihracat büyümesinde 24. sıradan 27. sıraya gerileyeceği, ithalat hacim büyümesi sıralamasında ise 23. sıradaki yerini muhafazası öngörülüyor. Fakat kurdaki belirsizlikler toplam mal ticaretinin bedeli açısından bir kestirim yapmayı zorlaştırıyor.
“İthalatın büyüme suratı, ihracatın büyüme suratını geçecek”
Toplantıda DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan global ticaretin, DHL Globalleşme İnisiyatifi Yöneticisi Kıdemli Araştırmacı Steven Altman, DHL Ticaret Büyüme Atlası 2022 raporunda, Türkiye’ye yönelik çıkan sonuçları şu biçimde özetledi: “Türkiye’nin genel manada güçlü bir performansı var ve öngörüler bu güçlü seyrin devam edeceği tarafında. Daha evvelki atlasta Türkiye mal ticareti hacmi büyümesiyle dünyada 21. sırada geliyordu. Bu rapordaki varsayımlarda mal ticaretindeki büyümesi 20. sıraya yükseleceği öngörülüyor. Hacim büyüme suratı açısından bakıldığında da 68. sıradan 63. sıraya yükselmesi öngörülüyor. Bu Türkiye için süratli büyümenin devam edeceğine işaret ediyor. Yalnızca ticaret bedel büyümesi tarafında ithalatın büyüme suratının ihracatı geçmesi öngörülüyor. Son beş yılda ihracat paha büyümesi açısından 27. sırada olan Türkiye’nin 2021’de 30. sıraya gerilemesi, ithalat bedel büyümesinde ise 23. sıradaki yerini müdafaası varsayım ediliyor. Olağan ki bu varsayımlar döviz kuru üzere belirsizliklere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Kurun nereye gideceğini varsayım edebilmek sahiden güç. Lakin beklentim ticarette güçlü büyümenin devam edeceği ancak belirsizlik ihracat ve ithalatın seyrini tam iddia etmeyi zorlaştırıyor.”
DHL CEO’su John Pearson ise Türkiye’nin kendileri için ehemmiyetini şu sözlerle vurguladı: “Türkiye’de iki haneli büyümeye devam ediyoruz. Son üç yılda önemli yatırımlar yaptık ve Yeni havalimanındaki yerimize taşındık. Türkiye’deki faaliyetlerimiz hakikaten güçlü seyrini sürdürüyor.”