İskoçya’daki parlamento seçimlerini, ikinci bir bağımsızlık referandumu kelamı veren İskoç Ulusal Partisi (SNP) kazandı.
Oyların sayılmasına devam edilirken BBC; SNP’nin en az 63, İngiltere’yle birlik yanlısı İskoç Muhafazakarların 31, Personel Partisinin 22, Yeşillerin 9 ve Liberal Demokratların 4 sandalye kazanmasının beklendiğini duyurdu.
SNP, 129 üyeli parlamentoda çoğunluğu elde edebilmek için gerekli olan en az 65 sandalyeye ulaşamasa da öteki bir bağımsızlık yanlısı parti olan Yeşiller ile iş birliği yaparak yeni bir referandum kararı alabilecek.
Partinin başkanı ve İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon, zafer konuşmasında, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ı ikinci bir bağımsızlık referandumunu engellememesi konusunda uyardı.
Bu taraftaki bir hareketin “İskoç halkının demokratik istekleriyle kavga” manasına geleceğini kaydeden Sturgeon, “Başaramayacaksınız, İskoçya’nın geleceğine yalnızca İskoç halkı karar verecek.” dedi.
Bir diğer referandumun zamanlaması konusunda kelamı, Johnson yahut öteki bir İngiliz siyasetçinin değil, İskoç Parlamentosu’nun söylemesi gerektiğini vurgulayan Sturgeon, COVID-19 krizinin akabinde İskoçya halkının “kendi geleceğine karar verme hakkına sahip olması gerektiğini” belirtti. Sturgeon bunu “temel demokratik unsur meselesi” olarak nitelendirdi.
Sturgeon, partisinin bugüne kadar yapılan seçimlerde en yüksek oyu aldığına işaret ederek bunun “olağanüstü ve tarihi bir başarı” olduğunu söyledi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, bugün Daily Telegraph gazetesindeki yazısında, krizden çıkarken bir öteki referandumun “sorumsuz ve pervasız” olacağını savunmuştu.
Referandum için müsaade gerekiyor
İskoç Ulusal Partisi, 2014’te yapılan referandumda İskoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit’in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma muhtaçlık olduğunu savunuyor.
Brexit referandumunda İngilizlerin tersine yüzde 62 karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor.
Lakin yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan müsaade almak gerekiyor. Johnson liderliğindeki Muhafazakar Partinin 365 sandalyeyle çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan bu türlü bir müsaadenin çıkması imkansız görülüyor.
Bu nedenle bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği bedellendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosundan müsaade alınmasını zarurî kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor.
Başka bir yol ise merkezi hükümete karşın referanduma gitmek ve olumlu sonuç çıkması halinde tek taraflı bağımsızlık ilan etmek.
Lakin bunun, Katalonya’da olduğu üzere gerginliğe ve merkezi hükümetin sert yansısına yol açabileceği belirtiliyor. Birebir vakitte bu durumun, Katalanlar üzere İskoçların da AB’nin dayanağını kaybetmesine neden olabileceği tabir ediliyor.