Bu yıl turizmde yaşanan hareketliliğin de tesiri ile kışlık eserler aylar öncesinden vitrinlerdeki yerini aldı. Gurbetçi ve yabancı turistlerin ağır ilgi gösterdiği kesimde yerli tarafında ise fiyat hassasiyeti arttı. Geçen kışa nazaran yüzde 30-40 fiyat farklı ile raflardaki yerini alan eserlerde ‘fiyatlar tekrar artacak’ telaşı yerli tüketicide başta mont ve kaban olmak üzere kışlık giysi alışverişinin öne çekilmesine neden oldu. Artan fiyatlar nedeni ile segmentler ortası kaymanın ağırlaştığını lisana getiren kesim oyuncularından Kiğılı, lüks segmentten kendi kategorilerine talep kayması yaşandığını aktardı. Orka Holding kışlık eserlerin yüzde 40’ını şimdiden tükettiğini belirtirken, önümüzdeki periyotta tedarik düşüncesi yaşanabileceği ikazında bulundu. LC Waikiki ise tüketici tarafında artan fiyat hassasiyeti nedeni ile Bangladeş ve Vietnam üzere ülkelerden tedariki artırmayı gündeme aldıklarını belirtti. Öte yandan tüm bölüm temsilcileri, bundan sonraki periyotta fiyat artışlarının daha sık ve düşük oranlı olacağını lisana getirdi.
Artışlar daha sık ve düşük olacak
Bilindiği üzere en son açıklanan ağustos ayı bilgilerine nazaran ağustos ayı tüketici enflasyonu yüzde 80,21, üretici enflasyonu ise yüzde 143,75 olarak açıklanmıştı. Enflasyon sepetinde yüzde 6,42’lik tartısı olan giyside ise tüketici enflasyonu yüzde 38’i aşmıştı. Birleşmiş Marklar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, bundan sonraki devirde fiyat artışlarını başta güç olmak üzere maliyetlerin ne tarafta hareket edeceğinin belirleyici olacağını lisana getirdi. Öncel, “İmalat sürecinin tüm halkalarında güç çok kıymetli bir maliyet ögesi haline geldi. Buradaki bilinmezlik fiyat artışlarında kıymetli bir tesir yaratacak. Türkiye ve Rusya ortasında özel bir mutabakat yapılsa dahi başka bölgelerden alacağımız hammadde fiyatlarında artışlar öngörüyoruz. Bu da fiyatlara yansımaya başladı” dedi. Bu durumun son eser fiyatlarına yansımasının da kaçınılmaz olacağını kaydeden Öncel, şöyle devam etti: “Fiyat hassasiyeti artmış durumda. Bundan sonraki periyotta evvelden olduğu üzere yüksek ve aralıklı fiyat artışları yerine daha sık ve düşük oranlı artışlar olacak. Geçtiğimiz aylarda marketlerde yaşandığı üzere giysi mağazalarında da etiket değiştirme takımları olacak. Hazır giyimci bir kerede yüksek oranlı fiyat artışı yerine kademeli artırmaya gidiyor. Tutmayan eserlerdeki indirimi de çabucak yapıyor.”
Tedarik ıstırabı yaşanabilir
Sektörde konuşulan bir başka husus ise önümüzdeki devirde kışlık eserlere yönelik tedarik ile ilgili zahmet yaşanacağı istikametinde. Öncel, bu mevzuda ise, “Her ne kadar iç piyasada satışlar büyük oranda peşine dönmüş olsa da yeniden de vadeli çalışanlar da var. Bu da markaların, üreticilerin yurtdışını tercih etmesine neden oluyor. Bu formda kur riskinden de korunmuş oluyorlar. Bu nedenle de markalar kışlık eser ürettirmede eza yaşayabilir. Bu perakende ticarete de yansımış vaziyette. Bizde de turist harcamasının tartısından bahsediliyor. Bu nedenle önümüzdeki devirde yurt içinde kışlık eser tedarikinde dert yaşanabilir” tabirlerini kullandı.
20 bin 352’ye çıktı
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği dataları de bu durumu destekliyor. Birliğin internet sitesinde yer alan bilgilere nazaran birliğe kayıtlın ihracatçı sayısı bu yılın başında 19 bin 148 iken kelam konusu sayı hali hazırda 20 bin 352’ye çıkmış durumda.
LC Waikiki tedariki Asya’ya kaydırmayı değerlendiriyor
Türkiye’nin en büyük AB’nin ise 6. büyük perakendecisi olan LC Waikiki de bu yıl kış dönemini erken açan markalardan biri. Markanın İdare Şurası Lideri Vahap Küçük, kışlık eserleri gurbetçiler ve yabancı turistler memleketlerine dönmeden geçen yıllara nazaran daha erken raflara koyduklarını anlattı. Okul alışverişi ile birlikte bu alanda da değerli bir hareketlilik yaşandığını kaydeden Küçük, “Ancak müşteriler kışlık eser fiyatlarına alışmaya çalışıyor. Gerek hammaddenin döviz nedeni ile daha fazla artması, gerek güç maliyetleri üzere etkenler nedeni ile geçen seneye nazaran kıymetli bir fiyat farkı var. Müşteri fiyatlara alışmaya çalışıyor. Lakin turizm bölgelerinde yoğunluk devam ediyor. Daha evvelki yıllarda yüzde 15’lerde olan yabancı alışveriş oranı ortalamada hali hazırda yüzde 20’lerin üstüne çıktı” dedi. Küçük, düşen alım gücü nedeni ile oluşan fiyat hassasiyetinin kendilerini en fazla zorlayan mevzu olduğunu lisana getirerek, “Fiyatları nasıl bir daha uygun yerlere getirebiliriz diye düşünüyoruz. Bu noktada da üretimi kaydırma üzere alternatifler öne çıkıyor. Biz artık siyaset üretmeye çalışıyoruz. Yerli üretimin işine gelmiyor lakin rekabet bizi zorluyor. Asya ülkelerinde üretim yapma, siparişin bir kısmını oraya kaydırma üzere seçenekleri kıymetlendiriyoruz. Bangladeş, Mısır, Özbekistan ve Hindistan üzere ülkeler hammadde konusunda daha ulaşılabilir fiyatlar sunuyor. Rakipler oradan tedarik ederken sen kıymetli yerden aldığında rekabetçiliğimiz olumsuz etkileniyor” sözlerini kullandı.
Damat’ta kışlıkların yüzde 40’ı bitti
Bünyesinde Damat Tween ve D’S Damat markalarını bulunduran Orka Holding, ağustos üzere vitrinlerde yerini alan kışlıkları bu yıl haziranda raflara koydu. Orka Holding İdare Şurası Lideri Süleyman Orakçıoğlu, “Turizmin yanı sıra mevsimlerdeki süratli dönüşler de bu durumda tesirli oldu. Yanı sıra bu yıl yurtdışında yaşayan Türklerin de ağır bir alışveriş yaptığını gözlemliyoruz Anadolu’da. İstanbul ve büyükşehirlerde dünyanın her yerinden gelen turistlerin ilgisi var. Yabancı alışveriş oranı yüzde 35’lere çıktı” dedi. Üretimle ilgili de tüm dünyada bir sorun olduğunu söyleyen Orakçıoğlu, fiyat farkları konusunda, “Üretici enflasyonu yüzde 143. Bunu bir anda fiyatlara yansıtamayız. Daha sık ve daha düşük oranlı fiyat artışı olacak. Son yapılan güç artırımı fiyatlara yansımadı mesela” dedi. Kışlık eserlere talebin de yüksek seyrettiğini kaydeden Orakçıoğlu, şöyle devam etti: “Eylüle geldik lakin sonbahar/kış koleksiyonu için yaptığımız projeksiyonun yüzde 40’ını sattık. Aralıkta da ilkbahar yaz eserlerini raflara koyacağız. Dünya bu türlü biz de artık ona ahenk sağlıyoruz.”
Tüketici alışverişte segmenti değiştirdi
Kiğılı İdare Heyeti Lideri Hilal Suerdem, bu yıl hem gurbetçi hem de yabancı turist yoğunluğu nedeni ile mağazalarında kışlık eserlerin temmuz prestiji ile vitrinlerdeki yerini aldığını söyledi. Suerdem, “Turist tesirini değerlendirdik ve yabancıların hem fiyat hem de kalite manasında bizleri tercih etmesinin önemli manada yararını gördük. Fiyatlar artışlarını mümkün olduğu kadar düşük tutmaya çalıştık. Enflasyonun yarısı kadar artmadı. Yanı sıra bu sayede son periyotta üst segment markalardan bize gerçek bir kayış var. Hem eserlerden hem de fiyatlardan mutlular. Biz de var olan müşterileri daha alt segmente kaptırmamak için kampanya ve outlet mağazalarımız ile fırsatlar sunuyoruz” dedi. Bu noktada yanlışsız planlama ve stratejinin ehemmiyetine dikkat çeken Suerdem, şöyle devam etti: “Uluslararası piyasadaki bilinirlik de yabancıların tercihinde kıymetli bir etken oldu. Öte yandan eser bulmak da zorlaştı son devirde. Üretimde AB’nin bizi tercih etmesi markaları düşünceye soktu. Âlâ organize olan, tedarikçilerini âlâ yöneten şirketler zorlanmadılar. Bunlardan biri de biziz. Tedarikçilerimizi pandemi vaktinde bile destekledik. Artık de onlar bizi destekliyor. Hem ihracat hem de iç piyasaya vaktinde eser yetiştirebiliyoruz” diye konuştu. Hali hazırda kışlık satışların önde gittiğine de değinen Suerdem, “Moda perakendesinde hoş, şık eseri erken alan kazanıyor. Bundan sonraki devirde alım gücünü çok etkileyecek fiyat artışları olacağını da düşünmüyoruz. Aslında indirim devri de yaklaşıyor” değerlendirmesinde bulundu.