Menfaat için karanlık ilgilere giren, rüşvet alıp nüfuz ticareti yapan ‘gasteci’leri yazan Artuner’in romanı kurgudan çok bir gerçeği anlatıyor gibi…
Abdullah Demir’in söyleşisi
Patronlar Dünyası Haber Müdürü de olan ve Pazar günleri Tarih Aynası yazılarını kaleme alan Burak Artuner’in romanında, karanlık bağlantılar içinde olan ve ‘gasteci’ olarak isimlendirdiği bireylerin gerçek mi yoksa kurgu mu olduğu tartışma yarattı. Kendilerine menfaat sağlayan ‘gasteci’leri yazan Artuner’le, romanı ve edebiyat üzerine söyleştik:
GAZETECİ OLMAYI HAK ETMİYORLAR
*Sevgili Burak Artuner, daha evvel Can Yayınları’ndan çıkan Aşk , Hürriyet, İstibdat ile Mona Kitap’tan çıkan Leman Hanım’ın Mavi Cadillac’ı romanlarınızın akabinde Narsist Kitap tarafından yayımlanan Yangın Olur isimli son romanınızda da bir epey ilgi çeken ayrıntılara yer veriyorsunuz. Aslında bu romanınızda da Türkiye’nin içselleştirdiği toplumsal meselelere değiniyorsunuz. Tarihten bu güne güya 150 yıllık bir seyahati anlatıyorsunuz? Ne dersiniz?
Evet aslında kurgularımda Türkiye’nin problemlerini, problemlerini anlatmaya çabalıyorum. Gerçeklerle kurgu daima iç içe değil midir esasen? Gerçekle kurgu ortasındaki çizgi o kadar aşikâr meçhuldür ki, hangi yana geçtiğini bilemez insan bazen. Türkiye’nin neredeyse Meşrutiyet’le başlayan bir demokrasi deneyimi var. Bu seyahat Cumhuriyet’le bir öteki boyuta geçiyor. Lakin bu seyahatte pek çok kesintiler, kahırlar oluyor. Bu sorunları en fazla sırtlayan sırtlamak, zorunda kalansa ebediyen halk oluyor… Ülkemizin fedakar insanlarının yüzlerinin biraz artık gülmesi hak ettiği hoş günlere kavuşmasının hayalini kuruyorum tahminen de romanlarımda… Bunun için naçizane, fikrimin kavradığı, dilimin yettiği, kalemimin aktarabildiği kadarıyla, idrakine vardığım yanlışlardan bahsetmenin gayretindeyim.
ROMANI OKURLARSA KENDİLERİNİ GÖRÜRLER
*Peki, romanında birtakım isimler geçiyor? Bunlar gerçek isimler mi? Bu bireyler gerçekte medya kuruluşlarında hâlâ çalışıyorlar mı, hangi medya kuruluşunda çalışıyorlar?
Tanık olduğumuz, bildiğimiz gerçekler var… Çoğul eki kullanmam dürüst, işini hakkıyla yapan gazeteci arkadaşlarımın varlığını bilmektendir. Tanıklıklarımızı, bildiğimiz gerçekleri günümüz gazeteciliğinin sunduğu imkanlarla yazmak mümkün olmadı. Bu yüzden kimi gerçekleri romanımda kimi gerçekleri, ‘kurgu’ladım. ‘Başgan’, ‘Gasteci’ diye yazdım bunları romanımda zira bence ‘Başkan’ ve ‘Gazeteci’ olmayı hak etmiyorlar. Alışılmış ki gerçek isimlerini kullanmadım. O bireylerin kim olduğunu açıklamayacağım. O bireylerin bizatihi kendileri yahut medyadaki isimler, kimden bahsettiğimi kestirim edebilirler fakat o karanlık ‘gasteci’ler asla ortaya çıkmayacaklar. Bunun nedeni, bunu şu andaki konjoktürde ortaya çıkaracak bir gazetecilik kurumu yahut adalet düzeneğinin olmamasıdır. Romanı okurlarsa kendilerini tahminen tanıyacaklar… ‘Benden bahsetmiş’ diyecekler fakat romanı da okuyacaklarını sanmıyorum. Zira zati roman okuyan ‘gasteci’ler olsalar kelam konusu kirli işleri yapacaklarını da düşünmüyorum… Natürel istisnalar olacaktır her meslek kümesinde olduğu gibi…
NEDEN FATİH?
*Romanın ana yeri neden Fatih? Romanın kahramanı itfaiyeci Murat ve Suriye’den göçüp amcasının yanına gelen Hayat ile yüzü yanmış kardeşi Ömer… Öykü beni sarıp sarmaladı, sürükledi. Okurken düşündürttü? Ben neyi anlatmak istediğini anladım ancak bir de senden dinleyebilir miyim?
Fatih eski İstanbul’un simge ilçelerinden biri benim için… Ayrıyeten benim nüfusa kayıtlı olduğum yer Fatih. Cankurtaran’ın ailemizin nüfusa kayıtlı olduğu mahalle olması da tahminen beni yer olarak Fatih’i seçmeye itmiştir bilemiyorum. Yalnızca Fatih değil, tarihi yarımada gerçek İstanbul’dur bildiğin üzere. Ben tarihi yarımadayla, çağımızda bugünkü İstanbul’un, İstanbul’un ötesinde Türkiye’nin kuşatılmışlığını yazdım aslında. Fatih bir simge… İstanbul’u fetheden padişahın ismini alan kâdim semt. Bizans ve Osmanlı yapıtlarıyla hâlâ dimdik o ruhu yansıtan bir yer ama… Ancak bugün gittiğinizde Fatih’e dükkân tabelalarından yaşayışa kadar maalesef öteki bir kültürün yüklü olarak hâkim olduğu bir yere dönüşmüş halde. Bunu görmemek mümkün değil… Bu tesir öylesine büyük ki birtakım şeylerin yok olmaya yüz tuttuğu izlenimini edinmemek imkânsız. Bu kuşatılmışlık yalnızca kültürel boyutta değil… Birebir vakitte yalnızca Fatih değil hoş İstanbul’un her bir köşesi vahim bir betonlaşmanın da kuşatması, sıkışmışlığı içinde. İnsanlarımızın yüzü gülmüyor… Her manada maddi ve manevi olarak bir cenderenin içinde ömürlerini sürdürmeye çalışıyorlar. Bize anlatılanlarla gerçeklerin –içimizdeki- çatışmasını aktarmanın derdindeydim bu romanda da… Takdir elbette okuyucunun olacak.
GÜNÜMÜZÜ ANLATIRKEN GEÇMİŞ KARANLIKTAKİ BİR FENER ÜZERE YOL GÖSTERİYOR
*Bir yanda mütedeyyin bir kahraman: İtfaiyeci Murat…Çocukluk arkadaşı müteahhit Sami ve onun ‘gasteciler’le tuttuğu alengirli işler… Bir yandan Terzi Fikri ve kitapçı dedenin hikayesi, sonra 1 Mayıs 1978’teki acı olaylar? Yeniden Türkiye’nin dönüm noktası olaylarını romanında sürprizlerle okuyucuya sunuyorsun. Kurgun yeniden hayli şaşırtıyor, buna katılıyor musun?
Romanlarımın okuyucuyu doyurmasını istiyorum. Zira âlâ bir roman okuyucusu olduğumu düşünüyorum. Bir romandan ne bekliyorsam o denli yazıyorum romanlarımı. Bunu birinci romanımdan itibaren titizlikle uygulamaya çalışıyorum. Olağan geçen vakitte geliştiğimi de hissediyorum. Günümüzü anlatırken geçmiş bana karanlıktaki bir fener üzere yol gösteriyor. Tarihten bugüne birden fazla şeyin değişmemiş olması beni açıkçası üzüyor. Bir muharririn kaleminden öteki bir şeye sahip olmadığını bilerek bu olguyu yazmaktan diğer bir dermanımız olmadığını bilerek yazıyorum yalnızca.
KİTABIN ART KAPAK YAZISI ŞÖYLE
Fatih’te yaşayan mütedeyyin, mert itfaiyeci Murat… Sıkışıp kaldığı bir aracın şanzımanından şimdi yavruyken kurtardığı kedisi Şazuman… Geçmişi sırlarla dolu kitapçı dede … Savaşta anne babalarını kaybedince amcalarının yanına sığınan Türkmen kızı Hayat ve yüzü yanmış kardeşi… Pirin güçlü ilişkileri, alengirli işleriyle zenginleşen müteahhit Çeyrek Sami…
Hepsinin yolu, eski sırların, hayaletlerin sokaklarında gezindiği kentin yangınlarıyla meşhur semtinde kesişir. Geçmişi, bugünü, nizamı, savaşı, yozlaşmayı, beton yığınlarıyla kuşatılmışlıklarını sorgularken, hayatın kendilerine ne getireceğinden habersizdirler. İçlerini kavurmaya devam eden geçmiş yangınını söndürüp, geleceğe dair yeni bir sayfa açabilecekler midir?
patronlardunyasi.com