Nihat DELİBAŞI
İZMİR – Pandemi ile birlikte talep patlaması yaşanan cam dalı ihracata odaklandı. Geçtiğimiz yıl iç pazarda artan talebi karşıladığı üzere 865 milyon dolarlık ihracat gelirine ulaşan cam bölümü, milyar dolar amacına koşar adım ilerliyor.
Yorglas CEO’su Semavi Yorgancılar, Temmuz 2020’den itibaren eski düzeyine gelen cam piyasasında işlenmiş cama olan talepte büyük artış yaşandığını belirterek, “Bu yılın birinci 6 aylık bilgileri de yeterli olacak.” dedi.
Çağdaş Cam CEO’su Serdar Raşit Pirinç ise cam dalında pandemi ile birlikte arz talep istikrarında yaşanan bozulmanın olağana dönmesi için vakte muhtaçlık olduğunu kaydetti. Pirinç, “Avrupalı alıcı Çin yerine Türkiye’ye yöneldi. İhracatta bir fırsat doğdu.” dedi.
Pandeminin ortaya çıkışı ile birlikte cam üreticisi fabrikaların son deva olarak sınır durdurduklarını anlatan Çağdaş Cam CEO’su Serdar Raşit Pirinç, “Çin ve Avrupa’da yaşanan sınır kapanmaları sonrası, olağanlaşma ile birlikte camda büyük bir talep artışı yaşandı. Arz talep istikrarı bozuldu. Konteyner krizi ve lojistik maliyetlerde artış gerçekleşirken, cam üretiminde kullanılan PVB tedariğinde problemler yaşandı. Bu ortamda Şişe Cam’ın varlığı dalımız ve ülkemiz açısından baht oldu. Herkes ihracata odaklandı.” diye konuştu.
Şişe Cam’ın önceliği iç pazara vermesi sayesinde bölümün hammadde tedariğinde asgarî dert yaşadığını kaydeden Pirinç, “Şişe Cam’ın dayanağı ile Türkiye, müspet ayrıştı. Lojistikte artan maliyetler karşısında Avrupalı alıcı tarafını Türkiye’ye çevirdi. Çin’in müşterileri Türkiye’ye geldi. İhracatta fırsat doğdu. Kesim bu fırsatı kıymetlendirmek için var gücüyle üretime devam ediyor.” diye konuştu.
Pirinç, kimi eser kümelerinde yüzde 200’e varan fiyat artışları yaşanan cam bölümünde arz ve talebin dengelenmesinin 1 yılı bulacağı kestiriminde bulundu.
Arz eksikliği yüzde 25’i bulmuştu
Yorglas CEO’su Semavi Yorgancılar da pandemi sonrası 2020 Nisan ve Mayıs aylarında talep düşüşünün akabinde başlayan olağanlaşma adımları ile birlikte arzda yüzde 25’e varan daralma olduğunu belirterek, “Arz, Temmuz 2020’den itibaren eski düzeyine geldi. İşlenmiş camda ise yılın ikinci çeyreği verimli bir devir oldu. Dal yılı yeterli kapattı. Bu yıl güzel başladı. Birinci 6 ay dataları de güzel olacak.” diye konuştu.
Bölümün müspet ayrışmasında Şişe Cam’ın varlığına dikkat çeken Yorgancılar, “Şişe Cam’ın fırınlarını devreye alması ile düşünce ortadan kalktı. İhracat odaklı bir çalışma ile kesim, istihdam, üretim ve ekonomimize katkısını sürdürdü.” dedi.
Yorgancılar, cam geri dönüşümünde ise alınacak çok yol olduğunu belirterek, bu mevzuda yalnızca cam üreticilerinin değil, topyekun bir hareket başlatma davetinde bulundu.
Cam ambalaj geri dönüşemiyor
Türkiye’de yılda piyasaya sürülen cam ambalaj ölçüsü 1,5 milyon tona ulaşırken, lakin 100 bin tonu geri dönüştürülebiliyor. Kalan ölçü ne yazık ki toprağa gömülürken sonsuz sefer geri dönüşüm imkanına sahip cam atıkların değerlendirilmesinde hammadde bulamamaktan yakınan Egeçev Atık İdaresi A.Ş. İdare Konseyi Lideri Muzaffer Pınarbaşı ise 2021’de hammadde temininde problem yaşadıklarını söyledi.
Cam ambalaj tüketiminin ağır olduğu otel, bar, restaurant, kafelerin pandemi nedeniyle bir yılı aşkın müddettir kapalı olduğuna dikkat çeken Pınarbaşı, “Geri dönüşümle ilgili bir öteki zahmet ise ambalaj atıklarını toplayan lisanslı firmalara ödenen katkı hissesinin Etraf Bakanlığı bildirisi ile sona ermesi oldu. Yaşanan bu durum cam atık toplamaya ilgiyi azaltırken hammadde sorununa karşın cam geri dönüşümünde fiyatların yerinde sayması bu alanda faaliyet gösteren firmaları zorladı. Adana, Ankara ve Düzce’de faaliyet gösteren cam geri dönüşüm firmaları kesimden çekilmek zorunda kaldı. Cam atık ve geri dönüşüm bölümünde yeni bir bakış açısına muhtaçlık var.” dedi.