Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, ABD’ye, Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin sebep olduğu, Çin ordusunun Ada etrafında başlattığı tatbikatlarla tırmanan krizi büyütecek adımlardan kaçınma ihtarında bulundu.
South China Morning Post’un haberine nazaran, Bakan Vang, ASEAN-Çin Dışişleri Bakanları Toplantısı için bulunduğu Kamboçya’da yaptığı açıklamada, Pelosi’nin Ada’yı ziyaret etmesine müsaade veren Washington’ın krizi yaratan taraf olduğunu savundu.
Pekin’in egemenliği ihlal edildiği ve iç işlerine müdahale edildiği için ziyarete reaksiyon vermesinin gerekli olduğunu söz eden Vang, “ABD’nin her zamanki taktiği, evvel sıkıntıları yaratmak akabinde onları amaçlarına ulaşmak için kullanmaktır. Lakin bu yaklaşım, kelam konusu Çin olduğunda işe yaramayacaktır.” dedi.
Çin’in askeri tatbikatları açık ve şeffaf biçimde yürüttüğünü, kanunlara, memleketler arası hukuka ve pratiklere uygun hareket ettiğini belirten Vang, “ABD’yi telâşlı davranarak daha büyük bir kriz yaratmaktan kaçınmaya çağırıyoruz.” sözünü kullandı.
Vang, tatbikatların, “Tayvan’ın bağımsızlığını savunan güçleri uyarmayı ve cezalandırmayı amaçladığını” belirtti.
ABD’yi Çin ile diplomatik ilgileri kurarken Tayvan’a verdiği “Altı Güvence”yi tek Çin siyasetine dahil ederek statükoyu değiştirmeye çalıştığını ileri süren Vang, “Eğer iç işlerine karışmama unsuru terk edilir yahut görmezden gelinirse, ABD başka ülkelere umarsızca davranmayı ve tehdit etmeyi sürdürecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Tatbikatlar sürüyor
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), yaptığı açıklamada, tatbikatın 3’üncü günündeki faaliyetlerde, Ada’nın kuzey, güneybatı ve doğu kıyısı açıklarında kara ve hava taarruz kabiliyetlerinin test edildiğini bildirdi.
Tatbikatları yürüten Doğu Cephesi Komutanlığı, toplumsal paylaşım sitesi Weibo’daki hesabından, kara, hava, deniz ögelerinin katıldığı tatbikattan imaj ve fotoğraflar yayınladı.
Paylaşımda, Tayvan Boğazı’nın karşı kıyısındaki Fucien eyaletinde tatbikat için sahra hastanesine dönüştürülen bir yüksek süratli trenin imajlarına yer verildi.
Haber ajansı Xinhua da bir PLA askerinin, Tayvan’ın Chi-yang sınıfı Lanyang fırkateynini dürbünle izlediği fotoğrafı paylaştı.
Fotoğrafın nerede çekildiğine dair bilgi verilmezken, ulusal basındaki haberlerde, art planda görülen beyaz bacanın, kömürle çalışan Hoping Elektrik Santraline ilişkin olduğu, hasebiyle geminin Ada’nın doğusundaki Hualien vilayeti açıklarında seyrettiğinin iddia edildiği belirtildi.
“Saldırı simülasyonları”
Tayvan Savunma Bakanlığı da yaptığı açıklamada, Çin’in, askeri tatbikatların 3’üncü gününde “Ada’ya yönelik hücum simülasyonları” yaptığını bildirmişti.
Açıklamada, “PLA’ya ilişkin çok sayıda savaş uçağı ve gemi, Tayvan Boğazı’nda görüldü, bunlardan kimileri ‘orta çizgi’yi geçti. Ada’daki amaçlara akın simülasyonu olabilir.” sözleri kullanılmıştı.
Araçların telsizle uyarıldığı, askeri devriye uçakları ile hava savunma füze sistemlerince takibe alındığı belirtilmişti.
Yarın öğlen saatlerine kadar sürmesi öngörülen tatbikatlar, Çin’in egemenlik ihtilafı içinde olduğu Ada’nın etrafında fiili bir abluka oluşturmuş durumda. 6 bölgede yürütülen tatbikatlar nedeniyle kimi bölgeler gemi ve uçak trafiğine kapatılırken, boğazda güvenlik kaygısı nedeniyle seferlerin aksadığı bildirilmişti.
Taraflarca resmi olarak tanınmayan “orta çizgi”, Çin’deki iç savaşın akabinde boğaz ve etrafındaki çatışmaları önlemek için 1955’te ABD tarafından belirlenmişti.
ABD Temsilciler Meclisi Liderinin ziyareti
Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetinin geçen hafta yaptığı ziyaret, Pekin’in reaksiyonunu çekmişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Pelosi’nin uçağının Tayvan’a inmesinin çabucak akabinde yaptığı açıklamada, ziyareti kınadığını bildirmiş, Savunma Bakanlığı da Ada etrafında “bir dizi askeri tatbikat” düzenleyeceğini duyurmuştu.
Pelosi, 25 yıl ortadan sonra Ada’yı ziyaret eden birinci ABD Temsilciler Meclisi Lideri oldu. Daha evvel 1997’de Newt Gingrich, bu misyonu yürütürken Tayvan’ı ziyaret etmişti.