British American Tobacco (BAT), tütün bitkisinden geliştirdiği ve oda sıcaklığında saklanabilecek aday aşının beşerler üzerinde gerçekleştirilecek faz-1 ve faz-2 evrelerine geçiyor. Tüm fazlar tamamlandığında şirket, haftada 3 milyon doza yakın aşı üretecek.
Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, koronavirüs salgınına karşı aşı adayı geliştiren firmalar ortasında BAT da yer alıyor. BAT’ın ABD’deki biyoteknoloji iştiraki Kentucky BioProcessing (KBP) tarafından tütün bitkisi bazlı teknolojiyle geliştirilen aday aşı, ABD Besin ve İlaç Yönetimi (FDA) onayı alarak klinik deneylere geçen aşılar ortasında yer almaya hak kazandı.
Tütünün alternatif kullanımları üzerine Ar-Ge çalışmalarına yük veren KBP’nin geliştirdiği aşı adayı (KBP-COVID-19; NCT04473690), dünya üzerinde klinik öncesi testleri geçmeyi başaran sonlu sayıda aşıdan biri oldu. Faz-1 deney çalışmasına 18 ila 49 ve 50 ila 70 yaşları ortasında iki farklı yaş kümesine ayrılacak toplam 180 sağlıklı gönüllünün katılması planlandı.
Faz-1 klinik testlerinin olumlu sonuçlanması durumunda Faz-2 çalışmaları için de düğmeye basılacak. Klinik öncesi tüm testlerin tamamlanması ile yasal düzenlemeler çerçevesinde haftada 3 milyon doza kadar ulaşabilecek bir aşı üretimi yapılması hedefleniyor.
Kar maksadı gütmüyor
KBP, COVID-19 aşısı çalışmalarının yanı sıra tütün bitkisini kullanarak dört değerlikli (dört suşlu) grip aşısı (KBP-V001; NCT04439695) üzerinde de hazırlıklarını sürdürüyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen BAT Bilimsel Araştırma Yöneticisi Dr. David O’Reilly, mevsimsel grip aşısının Faz-1 klinik çalışmalarının tamamlandığını bildirdi. Hem COVID-19 hem de mevsimsel grip aşısı adaylarıyla insan deneylerine geçmenin epey değerli bir adım olduğunu vurgulayan O’Reilly, şunları kaydetti: “BAT’ın tütün bitkisi teknolojisinden faydalanarak geliştirdiğimiz COVID–19 aşı çalışmalarına 2020 Nisan’da başlamıştık. Kısa müddette aldığımız yol, inovasyona ve bilime olan bağlılığımızın en büyük göstergesi. ‘Daha uygun bir gelecek’ inşa etmeye odaklanmış bir şirket olarak, tüm dünyayı tesiri altına alan bu çabanın tahliline aşı çalışmalarımızla katkı sunmayı hedefliyoruz. Dünyanın süratli değişimine ahenk sağlamak gayesiyle sürdürdüğümüz COVID-19 aşı çalışmalarında hiçbir kar gayesi gütmüyoruz.”
6 hafta üretilmesi öngörülüyor
Verilen bilgiye nazaran KBP, bu aşı adayı çalışmaları için COVID-19’un genetik diziliminin bir kısmını kopyalayarak immunoglobulin üretimi sağladı. Bu maddeyi süratli büyüyen “nicotiana benthamiana” isimli tütün bitkisine aktaran şirket, immunoglobulin sayesinde bağışıklık sisteminin virüs, bakteri üzere patojenleri nötralize etmesini hedefliyor.
Tütün bitkisi kullanılarak geliştirilen aşının, klâsik usullerde aylar süren vakitler yerine 6 hafta üzere kısa bir müddette üretilmesi öngörülüyor. Çoklukla soğuk ortam gerektiren klasik aşıların bilakis oda sıcaklığında stabil kalıyor. Bu aşının tek bir dozuyla tesirli bir bağışıklık sağlanması planlanıyor.