Global plastik kesiminde değerli bir paradigma yaşandığını ve geri dönüşüm iktisadının plastik kesimi içindeki hissesinin süratle arttığını söyleyen Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) İdare Heyeti Lideri Selçuk Gülsün, 2050 yılına gelindiğinde global plastik üretiminin yüzde 60’ının geri dönüşüm kaynaklı olacağının öngörüldüğünü aktardı.
Bugüne kadar Türkiye’de yaşanan değişimin bir modülü olmak yolunda değerli adımlar attıklarını lisana getiren Gülsün, verilen teşviklerin de katkısıyla endüstricinin plastik geri dönüşüm alanında değerli bir sürece kapasitesi oluşturduğunu kaydetti.
Bu işletmelerin girdilerinin değerli bir kısmını ithalat yoluyla karşılanmak zorunda kaldığına dikkat çeken Gülsün, “Zira ülkemizde toplama ve ayrıştırma altyapısı kâfi olmadığı üzere kaynağında ayrıştırma sistemi de kurulmamış durumda. Bu süreçte kimi bireylerin kanunlara uymayarak bakaya atıklarını bertarafa göndermek yerine yol kenarlarına döktüğünü de üzülerek izledik. Bu üzere üzücü durumların önüne geçmek ismine kontrollerin sıkılaştırılması gerektiğini defaatle lisana getirdik. Ne yazık ki kamu otoritelerimiz her kezinde yasaklamalarla bu sorunun üzerine gitmeyi tercih etti. Buradan tekrar söylüyoruz bu sıkıntıların önüne yasaklamalarla geçemezsiniz. Devlet temel işlevlerinden olan kontrol faaliyetlerini aktif biçimde yürütmediği sürece bu tablodan kurtulamayız. Yol kenarına dökülen atıklar ithalat kaynaklı değil yurtiçi kaynaklı olduğunda bunu bir etraf felaketi olarak değerlendirmeyecek miyiz? Dediğimiz üzere ithalatı yasaklamak üzere popülist ve toptancı yaklaşımlar bu sorunu ortadan kaldırmaya yetmeyecektir. Pekiyi bu yasakların tesiri ne olacaktır? Yasaklar sonucunda işini düzgün yapan ülkemiz için katma bedel yaratan, ihracat yapan geri dönüşüm tesislerimiz ya kapanacak ya yurtdışına taşınacak, süreç özellikle niteliksiz işgücü için kıymetli bir yutak görevi gören ve gelecek potansiyeli çok büyük olan bir dalı daha kaybetmemiz ile sonuçlanacaktır.” biçiminde konuştu.
“Mühendislik plastiği hurdalarında da tıpkı yanılgıya düşüldü”
Daha evvel mühendislik plastiği hurdalarının da ithalatının yasaklanması üzere bir yanılgıya düşüldüğünü belirten Gülsün şunları kaydetti: “Tüm dünyada otomotiv, beyaz eşya, elektrik-elektronik üzere yüksek katma pahalı alanlarda kullanılması sebebiyle ithalatına sıcak bakılan mühendislik plastiği hurdalarının ithalatı da yasaklanmıştı. Poliamid, polikarbonat üzere eserlerin hurdaları ülkemizde gereğince çıkmıyor. Bu eserlerin hurdalarının ithalatının yasaklanmasının tesirini ise ne yazık ki ilgili kamu kurumları tam olarak anlayamamış durumda. Örneğin otomotiv bölümü etraf siyasetleri çerçevesinde otomobillerin plastik modüllerinde makul oranlarda geri dönüştürülmüş hammadde kullanılmasını zarurî tutuyor. Ülkemizin mühendislik plastiği hurdası ithalatını durdurması demek orta vadede otomotiv dalının tedarik zincirinden de koparılması manasına geliyor. O sebeple ülkemiz plastik sanayi üzerinde yıkıcı tesirleri olabilecek bu düzenlemeler bir an evvel gözden geçirilmeli ve mühendislik plastiği hurdalarının ithalatı da tekrar hür bırakılmalı.”
“Bu yaklaşımla sıfır atık maksatları hayal olur”
Türkiye’de daha evvel petrokimya sanayisinde de benzeri halde süratli bir gelişimin yaşandığını belirten Selçuk Gülsün, “Sonrasında ise yatırımları durdurarak net ithalatçı pozisyonuna gerilemişti. Şayet bu yasaktan geri adım atılmaz ve bir yaklaşım değişimi gerçekleşmezse geri dönüşüm sanayisinde de misal bir bahta razı olacağız. Öteki bir yandan ise geri dönüşüm sanayisinin tasfiyesi manasına gelen bu adım sonrasında sıfır atık gayelerinin nasıl gerçekleştirileceğidir. Çünkü geri dönüşüm tesisleri kapanırsa ülkemizde toplanan plastik atığı geri dönüştürecek bir endüstrimiz kalmayacak ve yurtiçinde çıkardığımız atıklarda katı atık depolamaya yönlendirilecektir. Kapsamlı bir tahlil yapılmadan ve gelecek perspektifi ortaya konulmadan hayata geçirilen düzenlemelerin mutlak suretle tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor.” tabirlerini kullandı.