Fiyatlardaki süratli artış, çabucak hemen bütün tüketim eserlerinde ikinci el piyasası oluşturdu. Giysiden elektroniğe, mobilyadan mutfak eşyasına kadar çabucak her şeyin ikinci el piyasası var ve bu piyasa daha çok online ticaret siteleri aracılığıyla büyüyor. Ülkemizde maalesef her alanda olduğu üzere, büyüyen kesime dolandırıcıların el atması gecikmedi.
Türkiye’den Canan Eraslan’ın haberine nazaran bu yeni sistemde tüketici görünümlü dolandırıcı, elindeki eseri paraya çevirmek isteyen gerçek tüketiciyi dolandırıyor.
Bu dolandırıcılık çeşidinde, kullanmadığı eseri satmak isteyen kişi, e-Ticaret sitelerine üye olup ikinci el eseri yüklüyor. Dolandırıcı şahıs, mümkün olan en değerli eseri satın almak istiyor, parasını ödüyor ve eser satıcı tarafından kargoya veriliyor. Buraya kadar her şey olağan.
Sipariş ettiği eseri alan makus niyetli kişi, yani dolandırıcı ‘Ben bunu beğenmedim’ diyerek iade talebinde bulunuyor. Aracı durumdaki e-Ticaret sitesi talebi alıyor, berbat niyetli kişi iade sırasında aldığı eseri değil, bir paçavrayı pakete koyup kargoya veriyor.
Kendi eserinin geri geldiğini zanneden satıcı kişi de paketi açtığında bir bez kesimiyle karşılaşıyor. Alışılmış bu sırada eseri teslim almış göründüğü için alıcı üzere davranan dolandırıcının parası hesaba iade ediliyor.
Böylece dolandırıcı kişi hem parasını alıp hem esere sahip olurken, satıcı ise bu alışverişte yalnızca ‘kaybeden’ taraf oluyor.
Sahibinden.com, Trendyol, Dolap, Gardrops, Letgo üzere tanınmış şirketler de bu tıp dolandırıcılıklara karşı iki tarafın da hakkını koruyacak sistem üzerinde çalışma yapacaklarını tabir ediyor.
KARGO ŞİRKETİ DE SORUMLU OLMALI
Bu örnekte makûs niyetli olan taraf, müşteri görünümünde. Lakin yeniden iade halinde ‘Bu benim gönderdiğim eser değil’ tezinde bulunabilir, hatta kargo paketinin içine kendisi bir bez modülü koyarak fotoğraf ya da görüntü çekebilir. Bir öbür deyişle alan da satan da dolandırıcı olabilir. Tüketici hakları savunucusu uzmanlar “Bu alışverişte iki tarafı da koruyan sistem kaide. Burada yapılacak en yanlışsız şey kargo şirketini sisteme dahil etmek. Kargo şirketi, teslim aldığı eseri fotoğraf ya da bir kodla alacak ve teslim edecek” diyerek bir yol teklifinde bulunuyor.