Çin Savunma Bakanı Vey Fınghı, ABD’nin Asya-Pasifik bölgesinde Çin’i çevrelemek üzere çatışma ve cepheleşme yaratmayı amaçladığını, bunun için “çok taraflılık” imgesi altında küçük özel bir küme oluşturmaya çalıştığını bildirdi.
Çin Savunma Bakanı Vey Fınghı, Singapur’da düzenlenen Shangri-La Diyalogu Forumu’nda Çin’in “Bölgesel Güvenlik Vizyonu” başlıklı konuşma yaparak, ABD’nin Hint-Pasifik stratejisini eleştirdi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in dün tıpkı forumda yaptığı konuşmada, Çin’e dair lisana getirdiği tenkitleri “karalayıcı suçlamalar ve tehditler” olarak niteleyen Vey, “ABD’nin Hint-Pasifik stratejisi, bize nazaran, ‘özgür ve açık Hint-Pasifik’ ismi altında özel bir küçük küme oluşturma, belli bir ülkeyi amaç almak üzere bölge ülkelerinin iradesini gasbetme teşebbüsüdür.” dedi.
Vey, hiçbir ülkenin kendi iradesini başkalarına dayatmaması ve çok taraflılık imajı altında onları tehdit etmemesi gerektiğini belirterek, “Dışlayıcı blok oluşumlarına, cepheleşmeye, çevreleme siyasetlerine, ekonomik ilgileri koparmaya ve tedarik zincirlerinin zedelenmesine hayır demeliyiz. Bölgelerin etrafını duvarlarla çevirmek ve paralel sistemler kurmak dünyayı bölmekten ve tüm ülkelerin ortak çıkarlarına ziyan vermekten diğer işe yaramayacaktır.” diye konuştu.
İki dünya savaşının akabinde gelen Soğuk Savaş’ın yarattığı Doğu-Batı bölünmesinin, sonrasında 21. yüzyılda lokal savaşlar, terörizm ve bölgesel istikrarsızlıkların insanlığa ağır bedeller ödettiğine dikkat çeken Vey, şunları kaydetti:
“Tüm bunlar bize bölünme ve cepheleşmenin hiçbir yere götürmediğini, dayanışmanın ve iş birliğinin yanlışsız yol olduğunu gösterdi. Hegemonya ve güç siyaseti yerine barış içinde bir ortada yaşama ve kazan-kazan iş birliğini geliştirmeye çalışmalıyız. Global sıkıntılar tek bir ülkenin yahut küçük bir ülkeler kümesinin dikte etmesiyle değil, tüm paydaşların iştirakiyle tartışılmalı.”
Vey, Çin’e nazaran bir stratejinin kıymetinin, tarihi ve global eğilimlere ahengine, bölgesel barış ve istikrara, herkesin ortak çıkarına katkısına bağlı olduğu vurguladı.
“Tayvan için sonuna kadar savaşacağız”
Konuşmasında Tayvan meselesine da değinen Vey, Tayvan’ın Çin’in kesimi ve iç işi olduğunu ve buraya yabancı müdahalesinin kabul edilemeyeceğini vurguladı.
Vey, barışçı tekrar birleşmenin Çin halkının en büyük dileği olduğunu, bu istikamette her türlü çabayı içtenlikle göstereceklerini belirterek, “Çin katiyetle (Tayvan ile) yine birleşmeyi gerçekleştirecektir. Çin’in tekrar birleşmesi Çin ulusunun büyük davasıdır ve hiç kimsenin, hiçbir gücün durduramayacağı tarihî eğilimdir. Tayvan sorunu, Çin ulusunun güçsüz olduğu bir karışıklık periyodunun eseridir, Çin İç Savaşı’nın mirasıdır ve Çin ulusunun tekrar canlanmasıyla kesin tahlile ulaşacaktır.” dedi.
Fiili bağımsızlığa sahip adada iktidarda bulunan Demokrat İlerici Parti (DPP) otoritelerini, Tayvan’ın ve ana karanın tek Çin’e bağlı olduğu statükoyu değiştirmeye çalışmakla suçlayan Vey, “Şunu açıkça belirteyim; şayet ki birileri Tayvan’ı Çin’den koparmaya çalışırsa savaşmaktan kaçınmayacağız. Her ne kıymetine olursa olsun sonuna kadar savaşacağız. Bu, Çin’in tek seçimidir.” sözlerini kullandı.
Vey, ABD idaresinin Tayvan siyasetini da eleştirerek, “ABD, tek Çin ülkesine bağlılığını ihlal ediyor, ayrılıkçı güçlere takviye veriyor ve Tayvan İlgileri Yasası’nı öne sürerek Çin’in iç işlerine müdahale ediyor. ABD de kendi birliğini sürdürmek için bir iç savaştan geçti. Biz bu türlü bir iç savaşı istemesek de Tayvan’ın bağımsızlığına yönelik her türlü teşebbüsü kararlılıkla ezeceğiz. Kimse Çin’i tekrar birleşme yolundan alıkoyamaz, kimse Çin Silahlı Kuvvetlerinin egemenliği ve toprak bütünlüğünün savunma kararlılığı ve kabiliyetini azımsamamalı.” değerlendirmesinde bulundu.
Austin, Tayvan’ın savunmasını destekleyeceklerini vurgulamıştı
ABD Savunma Bakanı Llyod Austin, dün yaptığı konuşmada, Çin’in Tayvan Boğazı’ndaki barış ve istikrara yönelik tehditlerinin arttığına dikkat çekerek, “Bölgeye uzun mühlet en âlâ formda hizmet etmiş olan statükoyu müdafaa konusundaki kararlığımız sürüyor. Tayvan’daki statükoyu tek taraflı olarak değiştirecek her türlü teşebbüse kategorik olarak karşıyız. Tek Çin unsuruna bağlıyız. Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemiyoruz. Taraflar ortasındaki uyuşmazlıkların barışçı metotlarla çözülmesi gerektiği unsuruna sonuna kadar bağlıyız.” tabirlerini kullanmıştı.
Austin, ABD’nin “tek Çin” siyasetine bağlı kalmanın yanında, Tayvan İlgileri Maddesi’ndeki yükümlülüklerini de unutmadığının altını çizerek, Tayvan’ın kendisini savunmasına yetecek askeri kapasiteye sahip olmasını destekleyeceklerini, ayrıyeten Tayvan’ın güvenliğini, ekonomik ve toplumsal sistemini baskı yoluyla yahut güç kullanarak değiştirmeye yönelik her türlü teşebbüse karşı koymak üzere kendi kapasitelerini de koruma edeceklerini belirtmişti.
ABD’nin, son periyotta bölgede güvenlik alanında Hindistan, Japonya ve Avustralya ile Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) ve İngiltere ile Avustralya’ya nükleer denizaltı teknolojisinin transferini öngören AUKUS üzere ittifaklar ve Çin’in Asya-Pasifik bölgesindeki ekonomik aktifliğini dengelemeyi ve tedarik güvenliğini sağlamayı amaçlayan Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi (IPEF) üzere tekliflerle bölgedeki müttefikleriyle çok taraflı iştiraklerini geliştirmeyi hedeflediği gözleniyor.