Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın pazartesi günü kabine toplantısı akabinde yaptığı konuşmada “faiz yükseltmeyeceğiz” açıklaması dövizin ateşini artırdı. Dolar/TL, piyasalarda süreçlerin açılmasıyla yükselişini hızlandırdı ve 17,18 düzeyini aştı. Euro/TL’de de 18,45’lerin üzerine çıkıldı. Her iki kurda da günlük artış yüzde 2’nin üzerinde.
Böylece Aralık ayında yaşanan kur şoku düzeylerine tekrar ulaşıldı. Tabi ortada Merkez Bankası’nın milyonlarca dolarlık art kapı müdahalesi ve Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) üzere ülkenin kaynaklarını emen zihni hudut projelere karşın yaşanması daha da dramatik.
20 Aralık 2021’de dolar 18 düzeyini görerek, euro ise 20 lirayı aşarak tarihi tepeyi gördü. Döviz kurunun tarihi paha kaybı sonrası düzenlenen kabine toplantısından dövize müdahale için tahlil olarak Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) yürürlüğe konuldu.
KKM’nin yürürlüğe girmesi piyasaların ateşini bir müddetliğine düşürse de kalıcı tahlil olamadı. 21 Aralık 2021’de KKM açıklandı ve 22 Aralık 2021’de dolar 12,1220 liradan, euro 13,7080 liradan güne başladı.
Döviz kurunun tarihi tepeyi görmesi ve KKM’nin yürürlüğe girmesinin üzerinden 6 ay geçmeden piyasalar tıpkı düzeye yükseldi. KKM’nin de ilaç olamadığı döviz kuru 6 ay içerisinde her gün yükselişine devam etti.
Son olarak bugün dolar ve euroda döviz kurlarının Aralık 2021’e yaklaşması akıllara Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 3 Aralık 2021’deki açıklamalarını getirdi.
Ekonomide yol haritasına ait açıklamalarda bulunan Erdoğan, Haziran 2022’yi işaret ederek ‘ekonominin iyileşeceği’ iletileri verdi.
Erdoğan, iktisadın 4 sacayağının enflasyon, ihracat, faiz ve üretim olduğundan bahsederek, enflasyonun ekonomik göstergeler doğrultusunda geliştiğini söyledi. Vatandaşlara iktisatta ‘yeni dönem’ umudunu veren Erdoğan, 3 Aralık 2021’de yaptığı konuşmasında tam da bugün iktisadın nasıl olacağına ait şu öngörülerde bulundu:
“Altı aylık bir süreç öngörüyoruz. Sıkıntı olanı seçtik lakin 4-5 aya toparlanacağız, 6 ay sonra ise meyvelerini yiyeceğiz. Vatandaş da bunu hissedecek. Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin bu türlü büyümüş. Biz onlardan daha avantajlıyız. Biz pazara daha yakınız.”
Uzmanlara nazaran Erdoğan’ın faiz konusunda inadı ve rezervlerle birlikte başka tüm enstrümanların tükenmiş olması dövizin üste gerçek çıkışının engellenmesi imkansız hale geldi. Bugünlerde bir gündeme getirilip bir geri çekilen Üstün Bono dün itibariyle tekrar ısıtılmaya başlandı.
Döviz kurunun tepeye yaklaşması sonrası ekonomistler ve siyasetçiler toplumsal medyadan değerlendirmelerde bulundu.
Ekonomistlerin değerlendirmeleri şöyle:
Mustafa Sönmez: Dolar bugün 17 TL basamağına yerleşecek üzere. Yani, Erdoğan’ın, faiz indirimi kararı verdiği 2021 Eylül ayında ortalama 8,6 olan dolar, 17 TL basamağına çıkınca TL, yarı yarıya kıymet kaybetti. Yarı yarıya değersizleştirme! 8 ayda. Büyük yıkım! Emsali yoktur.
Veli Ağbaba: Birinci çıktığında 133 dolar eden 200 TL (tedavüldeki en büyük banknotumuz) artık 11 dolar ediyor, bu türlü giderse 10 doların da altına düşecek. Tüm kağıt banknotlarımızın kıymeti ise 22 dolar!.. 6 ay sonra başa döndük. Erdoğan’ın kur muhafazalı sisteminin millete maliyeti her geçen gün artıyor. Her kur artışında 84 milyon insan, bir avuç zenginin faizlerini ödüyor.
Hakan Kara: Bugünkü döviz kurlarıyla Haziran’da resmi TÜFE enflasyonu en az %82 olur. Önlem alınmazsa son çeyrekte üç haneyi görebiliriz.
Uğur Gürses: Başkaları için enteresan, bizler için sancılı olan deney de yakıcı-yıkıcı olan sonuçları da devam ediyor. ‘Ağır çekimdeki bu kazaya’ fakat sandıkta dur diyebileceğiz…Kararsız seçmene de söylenecek kelam “güç sende; değiştir”olmalı…
Barış Soydan: Dolar 17,08 TL’yi de geçti. TL bu yıl da dolar karşısında en çok paha kaybeden para ünitesi.